Jak obliczyć całkowity koszt posiadania wózka widłowego (TCO)?
Coraz więcej firm liczy dziś nie tylko koszt zakupu wózka widłowego, ale cały koszt jego życia. W 2025 roku wahania cen energii i presja na efektywność sprawiają, że to podejście staje się standardem. To właśnie całkowity koszt posiadania, czyli TCO, decyduje o opłacalności.
W tym artykule znajdziesz prosty sposób na policzenie TCO.
Przykład obliczenia TCO na godzinę: TCO/h = (P + F + En + S + O + U – R) / H, gdzie P = koszt nabycia, F = koszt finansowania, En = koszt energii, S = koszty serwisu i części, O = koszty opon i osprzętu, U = inne opłaty i koszty końcowe, R = wartość rezydualna, H = planowane godziny pracy; wykonaj obliczenia podstawiając własne wartości dla każdego składnika, a wynik to TCO na godzinę, który porównasz między napędami.
Dowiesz się, jakie składniki uwzględnić, jak porównać napędy i jak wykorzystać wynik do wyboru oraz optymalizacji floty.
Jak zdefiniować całkowity koszt posiadania wózka widłowego?
TCO to suma wszystkich kosztów wózka w całym okresie użytkowania, pomniejszona o wartość rezydualną, przeliczona na godzinę lub rok pracy.
Praktycznie warto liczyć TCO w dwóch wymiarach: całkowitym oraz w przeliczeniu na godzinę pracy. W pierwszym kroku ustal horyzont używania wózka i planowany wolumen godzin. Następnie zbierz koszty nabycia lub najmu, finansowania, energii lub paliwa, serwisu, części, opon, osprzętu, opłat oraz koszty końcowe. Na końcu odjmij przewidywaną wartość odsprzedaży. Dla porównań napędów i modeli najczytelniejszy jest wskaźnik TCO na godzinę.
Jakie koszty bezpośrednie uwzględnić przy obliczeniach?
Do kosztów bezpośrednich należą wydatki na pozyskanie wózka, osprzęt, dostawę, wdrożenie oraz obowiązkowe opłaty i ubezpieczenia.
W koszyku startowym ujęcie pełnego doposażenia ma kluczowe znaczenie. Oprócz samego wózka uwzględnij:
- osprzęt roboczy i bezpieczeństwa, na przykład przesuw boczny, pozycjoner wideł, kamery, oświetlenie, systemy ostrzegawcze
- opony i ewentualne koła niebrudzące lub specjalistyczne
- dodatkowe wyposażenie kabiny i ochrony operatora
- dostawę, montaż osprzętu, konfigurację i szkolenie stanowiskowe
- opłaty wymagane przepisami oraz ubezpieczenie
- systemy telematyczne, jeśli planujesz monitorowanie floty
Pełny obraz startu pozwala uniknąć „ukrytych” dopłat w pierwszych miesiącach.
Jak uwzględnić serwis, części i przestoje w kalkulacji?
Policz koszty przeglądów planowych, napraw i części eksploatacyjnych, a także koszt przestoju oraz ewentualnego wózka zastępczego.
Najpierw określ harmonogram przeglądów i stawki roboczogodziny serwisu. Dodaj części eksploatacyjne, takie jak filtry, oleje, łańcuchy, rolki, hamulce, hydraulika i widły. Osobno oszacuj opony, bo ich zużycie silnie zależy od nawierzchni i obciążenia. Skorzystaj z danych historycznych lub danych od dostawcy. Zaplanuj rezerwę na naprawy nieprzewidziane. Kluczowy jest koszt przestoju. Można go policzyć jako czas nieplanowanej niedostępności wózka pomnożony przez koszt postoju operacji lub koszt zapewnienia wózka zastępczego. Umowa full-serwis w najmie lub outsourcing floty może przenieść część ryzyk serwisowych na dostawcę i ustabilizować TCO.
Jak oszacować koszty paliwa, energii i baterii dla wózka?
Pomnóż realne zużycie przez cenę nośnika energii, dolicz sprawność ładowania, infrastrukturę oraz cykle życia baterii.
Dane katalogowe traktuj orientacyjnie. Najlepsza baza to pomiar w Twoim cyklu pracy lub testy porównawcze. Ujęcie kosztów różni się dla napędów:
- wózek elektryczny z baterią kwasowo-ołowiową: zużycie energii w kWh na godzinę, straty ładowania, koszt ładowarki, stanowiska ładowania i wentylacji, serwis baterii i ewentualna wymiana w horyzoncie używania
- wózek elektryczny z baterią litowo-jonową: zużycie energii i mniejsze straty ładowania, ładowarka, brak obsługi uzupełniania elektrolitu, zazwyczaj dłuższa żywotność baterii, możliwość doładowań w przerwach, co zmniejsza przestoje
- wózek LPG: zużycie paliwa na godzinę, logistyka i magazynowanie butli, serwis układu zasilania, filtry i świece
- wózek diesel: zużycie paliwa na godzinę, filtry, oleje, obsługa układu wydechowego oraz wymagania dotyczące emisji i wentylacji
Dolicz koszty mocy przyłączeniowej i ewentualnych modernizacji instalacji. W 2025 roku warto uwzględnić taryfy czasowe energii i plan ładowań, bo wpływają na TCO.
Jak policzyć amortyzację i wpływ finansowania na koszt?
Rozpisz amortyzację na okres używania i dolicz koszt kapitału, odsetki lub raty wynikające z wybranej formy finansowania.
Amortyzacja księgowa nie zawsze odzwierciedla zużycie ekonomiczne, dlatego warto liczyć także amortyzację na podstawie planowanych godzin pracy. Jeśli finansujesz zakup, dodaj koszt odsetek i opłat. W leasingu i wynajmie odnieś raty do godzin pracy, rozdzielając składniki serwisowe. Dla rzetelnego porównania możesz przeliczyć przepływy na wartość bieżącą, aby uwzględnić koszt pieniądza w czasie. Dotacje i dofinansowania zmniejszają nakłady własne, ale uwzględnij warunki ich rozliczenia. Elastyczne finansowanie i outsourcing floty pozwalają dopasować strukturę kosztów do sezonowości.
Jak uwzględnić wartość rezydualną i koszty utylizacji w TCO?
Odejmij realistyczną wartość odsprzedaży i dolicz koszty zakończenia użytkowania, w tym recykling i przygotowanie do sprzedaży.
Wartość rezydualna zależy od marki, stanu, udźwigu i przebiegu godzinowego. Korzystaj z rzetelnych wycen i historycznych transakcji. Zachowawcze założenia lepiej chronią budżet. Po stronie kosztów końcowych uwzględnij przygotowanie sprzętu do sprzedaży, ewentualne dopłaty po leasingu, recykling baterii oraz logistykę odbioru. W modelu najmu często unikasz ryzyka wartości końcowej, ale musisz kontrolować zapisy o zużyciu ponadnormatywnym.
Jak porównać koszty całkowite różnych typów napędu wózka?
Porównuj TCO na godzinę dla tego samego zadania i cyklu pracy, łącznie z infrastrukturą, serwisem i ograniczeniami środowiskowymi.
Aby porównanie było uczciwe, zdefiniuj identyczny scenariusz: obciążenie, wysokość podnoszenia, liczba zmian, warunki otoczenia i nawierzchnia. Następnie zbierz profile zużycia energii i serwisu dla każdego napędu. Kilka praktycznych różnic kosztowych:
- napęd litowo-jonowy: wyższy nakład początkowy, niższe koszty eksploatacji i krótsze przestoje dzięki doładowaniom
- napęd kwasowo-ołowiowy: niższy próg wejścia, większe koszty obsługi baterii i potrzeba dodatkowych baterii przy pracy wielozmianowej
- napęd LPG: szybkie tankowanie i elastyczność, wyższe koszty paliwa i serwisu układu spalinowego
- napęd diesel: dobra praca na zewnątrz i w ciężkich warunkach, wyższe koszty paliwa i serwisu oraz ograniczenia wewnątrz obiektów
Pamiętaj o wpływie temperatury, wentylacji i polityk środowiskowych. Czasem tańsza energia równoważy droższy zakup, a czasem odwrotnie.
Jak wykorzystać wynik obliczeń do wyboru i optymalizacji floty?
Użyj TCO na godzinę do doboru napędu, wielkości floty, formy finansowania i planu serwisowego oraz do harmonogramu wymian.
Na podstawie TCO możesz zadecydować o zakupie, leasingu lub najmie z full-serwisem. Weryfikuj, czy aktualny udźwig i maszt nie są nadmierne względem zadań, bo przewymiarowanie podnosi TCO. Standaryzuj modele i osprzęt, co upraszcza serwis i logistykę części. Wykorzystaj telematykę do monitorowania godzin, stylu jazdy i zużycia energii, opisując jednocześnie zgodność z przepisami ochrony danych osobowych oraz uzyskując niezbędne zgody operatorów. Optymalizuj opony i ciśnienia pod konkretne posadzki. Zaplanuj ładowania poza szczytem taryfowym i przeglądy poza godzinami szczytu operacyjnego. Grupa-PGW może przygotować audyt TCO, dobrać wózki i osprzęt do cyklu pracy, a w modelu wynajmu zapewnić pełną opiekę serwisową oraz wózek zastępczy, co stabilizuje koszty i ogranicza przestoje. Szeroki wybór marek i konfiguracji ułatwia dopasowanie sprzętu do Twoich zadań i budżetu, a wsparcie finansowania oraz dotacji upraszcza decyzję inwestycyjną.
Dobrze policzone TCO porządkuje decyzje i obniża ryzyka. Daje jasność, który napęd i model finansowania najlepiej zadziała w Twoim procesie. Warto zacząć od jednego wózka lub wybranego obszaru, a potem przenieść wnioski na całą flotę. To praktyczny sposób, by płacić za realny efekt, a nie za założenia.
Informacje mają charakter orientacyjny. Dane kontaktowe i rejestrowe weryfikuj na stronie firmy. Dostępność sprzętu może ulec zmianie. Opisy stanu technicznego używanych wózków bazują na audycie i wymagają potwierdzenia przed zakupem. Zakres gwarancji, ceny i warunki finansowania wymagają potwierdzenia w umowie. Zdjęcia i opisy nie zastępują oględzin technicznych.
Skontaktuj się z doradcą Grupy-PGW i zamów audyt TCO swojej floty, aby porównać napędy i wybrać opłacalny model zakupu lub wynajmu.